Waarom haalt de ene topsporter olympisch goud en blijft de andere steken in de middelmaat? Het komt voor een belangrijk deel neer op mentale kracht. Dat geldt ook in het bedrijfsleven. Oud-schaatskampioen Mark Tuitert houdt er een slim advies op na: train je mentale weerbaarheid!

Mark

Je kunt gerust stellen dat Mark Tuitert een van de succesvolste Nederlandse schaatsers ooit is: Europees kampioen allround in 2004, wereldkampioen op de achtervolging in 2005 en natuurlijk in 2010 die olympische gouden plak op de 1.500 meter en zijn verkiezing tot Sportman van het Jaar. 

Nieuwe uitdaging, zelfde winnaarsmentaliteit

Dit jaar zette Mark een punt achter zijn loopbaan als profschaatser, en ging hij een nieuwe uitdaging aan bij het National Account Team van YoungCapital. Ook in zijn nieuwe rol maakt hij volop gebruik van alles wat hij tijdens zijn sportcarrière geleerd heeft.

Maar wat is het geheim achter zijn prestaties? We vroegen het hem, en wat blijkt: naast een ijzeren trainingsregime voor zijn fysieke conditie en schaatstechniek heeft Mark altijd veel tijd en energie gestoken in zijn emotionele gesteldheid. 

Temperament kun je trainen

“Topsport is de snelste leerschool naar je eigen ik, naar je krachten, maar ook je zwakheden”, vertelt Mark. “Door hier bewust aan te werken, ben je beter in staat om positief en weerbaar te blijven, en om te gaan met tegenslagen. Met andere woorden, je leert je temperament beter controleren.” 

Gek genoeg zien we temperament meestal niet als een vaardigheid, maar als een vast onderdeel van ons karakter. In werkelijkheid kun je de beheersing van je temperament en emoties – net zoals je spieren – in een paar stappen trainen. 

Leer de negatieve cirkel doorbreken

Wat geldt voor topsporters, geldt voor iedereen die serieus met zijn carrière bezig is: iedereen gaat weleens een periode door waarin niets lijkt te lukken. En hoe harder je je best doet, hoe moeilijker het wordt om overzicht en controle te houden. 

“Af en toe schiet ik in een stand waarin ik mezelf standvastig probeer te verbeteren, een kracht, maar ook een valkuil”, vertelt Mark. “Het geheim zit hem in het feit dit op tijd bij jezelf te herkennen en om te buigen tot iets positiefs.” 

Mark geeft hier een mooi voorbeeld van. “Het Nieuw-Zeelandse rugbyteam adopteerde de mentale voorbereidingstechnieken van forensisch psychiater Ceri Evans. Hiermee wist het team zich in 2011 tot wereldkampioen rugby te kronen. 

Het is eigenlijk een verrassend simpele techniek. Hierin draait alles om twee mentale gesteldheden, één die je wilt vermijden, en één die je juist wilt bereiken.” 

Mentale status A: ‘Code Rood’

“Dit is je negatieve status. Je bent oververhit, overdonderd en opgefokt. Er komt rook onder je emotionele motorkap vandaan, je reflexen zijn traag, de gebeurtenissen om je heen lijken te snel te gaan, en de beslissingen die je maakt, zijn afgeraffeld.” 

Mentale status B: ‘Code Blauw’ 

“Het exact tegenovergestelde van Code Rood. Code Blauw is je coole, beheerste status, waarin je het overzicht behoudt van je omgeving, je in staat bent om nuchtere afwegingen te maken, te anticiperen op gebeurtenissen en maximaal te presteren.”

Mark Tuitert

Dan nu de techniek zelf. Deze bestaat uit de volgende drie stappen:

Stap 1: Probeer van Code Blauw je ‘standaard setting’ te maken.

Stap 2: Ga bij jezelf na welke signalen er optreden als je in Code Rood terechtkomt.

Stap 3: Gebruik een fysieke of mentale trigger om jezelf weer in Code Blauw te krijgen.

“Ik ken meerdere sporters die deze techniek gebruiken, en ieder gebruikt zijn eigen trigger”, vertelt Mark. “De een stampt met zijn schaats op het ijs om steun te voelen. De ander roept een mentaal beeld op van zichzelf op het winnaarspodium.”

“Het gaat er niet om wat voor trigger je gebruikt, maar dat je het op tijd merkt wanneer je in de verkeerde mentale status terechtkomt. Zodat je je hoofd weer helder kunt maken, en optimaal kunt presteren. Zie het maar als een emotionele thermostaat, die signaleert het als er oververhitting dreigt, en zorgt ervoor dat de boel weer afkoelt.” 

Ook geschikt voor teamsport (en teamwork!)

Een bijkomend voordeel van deze techniek is dat je hem ook kunt gebruiken in teamverband. Door elkaar een seintje te geven als iemand in Code Rood dreigt te komen – of een complimentje als iemand juist Code Blauw weet vast te houden.

“Dit is het mooie aan mijn rol bij YoungCapital”, zegt Mark. “Ik leer niet alleen zelf volop nieuwe dingen, maar kan anderen ook laten profiteren van de kennis en ervaring die ik heb opgedaan in mijn vorige carrière.”

Weet je nog niet zo goed wanneer jij in je kracht staat of in een valkuil terecht komt? Log dan in, doe één van de andere testen om jezelf beter te leren kennen, zoals met de inzichttest of een IQ-test. Good luck!