Soorten dienstverbanden

Vaste, tijdelijke, parttime, fulltime … Er zijn heel wat soorten dienstverbanden. Zo heb je ook nog het verkapte dienstverband en het slapende dienstverband. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de echte, fictieve en vroegere dienstbetrekking, oftewel, de soorten die de Belastingdienst onderscheidt. Je hebt er vast weleens van gehoord, maar bent misschien even kwijt wat al die soorten dienstverbanden inhouden. Om het nog ingewikkelder te maken: wist je dat niet alle dienstverbanden die je waarschijnlijk in je vacatures gebruikt échte dienstverbanden zijn? YoungCapital to the rescue, want wij weten precies hoe dit zit. Lees je mee?

Ready, set, tarief berekenen?

Verspil geen budget en ontdek hoe uitzendkrachten jouw bedrijf verder helpen.

Welke soorten dienstverbanden zijn er?

Even een opfrisser: een dienstverband is een arbeidsverhouding tussen jou als werkgever en de werknemer. Hierbij betaal je loon voor het werk dat wordt gedaan. Ook maken jullie afspraken over de arbeidsvoorwaarden, taken en verantwoordelijkheden. Personeel kan volgens verschillende constructies voor je werken. Welke en hoeveel soorten dienstverbanden er zijn, hangt af van hoe je ze indeelt. Dat kan namelijk op verschillende manieren. Zo maakt de Belastingdienst onderscheid tussen drie soorten dienstbetrekkingen:

  • Echte dienstbetrekking. In de meeste gevallen is er sprake van een echte dienstbetrekking. Hierbij is de werknemer verplicht om werk te verrichten op de manier waarop jullie dat hebben afgesproken. Als werkgever ben je verplicht om de werknemer te betalen. Ook is er sprake van een bepaalde gezagsverhouding tussen jullie.

  • Fictieve dienstbetrekking. Bij een fictieve dienstbetrekking ontbreekt er minstens een van deze elementen. Hierbij lijkt de arbeidsverhouding op een werkgever-werknemerrelatie, maar is een persoon niet formeel bij je in dienst. Denk aan freelancers of consultants. Of aan bepaalde sporters of artiesten. Zorg er in dit soort gevallen voor dat het geen verkapt dienstverband of schijnzelfstandigheid wordt. Daarmee voorkom je allerlei nare (financiële) gevolgen.

  • Vroegere dienstbetrekking. De naam zegt het al: hierbij is de dienstbetrekking beëindigd. Maar de ex-werknemer ontvangt nog wel steeds inkomsten dankzij dat dienstverband, bijvoorbeeld in de vorm van een pensioen- of ontslaguitkering.

    Een vroegere dienstbetrekking is niet hetzelfde als een slapend dienstverband. Er is sprake van een slapend dienstverband wanneer een arbeidsongeschikte werknemer de wachttijd van 104 weken heeft doorlopen, maar (nog) niet is ontslagen.

En hoe zit het dan met het tijdelijke, vaste, parttime en fulltime dienstverband? Dat is een andere manier om de soorten dienstverbanden in te delen. Je doet dat dan op basis van contracttype.

Vast dienstverband

Wanneer je een werknemer een vast contract geeft, is er sprake van een vast dienstverband of dienstverband voor onbepaalde tijd. Dit type dienstverband heeft geen einddatum en kun je alleen beëindigen door een ontslagvergunning aan te vragen of wanneer er sprake is van ontslag met wederzijds goedvinden. Ontslag op staande voet is hierop een uitzondering. De werknemer kan ook zelf het vaste dienstverband opzeggen, maar moet daarbij wel rekening houden met de opzegtermijn.

Tijdelijk dienstverband

Wanneer er een nieuwe medewerker bij je start, geef je vaak eerst een contract voor bepaalde tijd. Jullie gaan dan een tijdelijk dienstverband of dienstverband voor bepaalde tijd aan. Bijvoorbeeld voor een half jaar of een jaar. Afhankelijk van hoe de samenwerking verloopt, kun je het aan het einde van die periode het contract verlengen of niet verlengen. Let op dat een tijdelijk dienstverband op een gegeven moment automatisch overgaat in een vast dienstverband. Dat bepaalt de zogenaamde ketenregeling.

Fulltime dienstverband

Wanneer een werknemer een volledige werkweek werkt, heeft die een fulltime dienstverband. Fulltime is vaak 40 uur, maar niet altijd. Het kan ook dat bij jouw bedrijf een werkweek 38, 36 of zelfs 32 uur duurt. Medewerkers met een fulltime dienstverband kunnen zowel een tijdelijk als een vast contract hebben.

Parttime dienstverband

Medewerkers die geen volledige werkweek werken, hebben een parttime dienstverband. Parttime medewerkers werken minder dagen in de week, minder uren per dag of onregelmatig. Ze zijn bijvoorbeeld elke vrijdag vrij of gaan elke dag om 15:00 uur naar huis. Net als fulltime medewerkers, kunnen ook medewerkers met een parttime dienstverband zowel een tijdelijk als een vast contract hebben.

Overige dienstverbanden

Wanneer je een vacature plaatst, zet je daar waarschijnlijk bij om welk dienstverband het gaat. De vaste, tijdelijke, fulltime en parttime variant komen daarbij het meest voor, maar je noemt in je vacatures waarschijnlijk ook andere soorten dienstverbanden. Zo kan iemand op detacheringsbasis, uitzendbasis of freelancebasis bij je komen werken. Of misschien werk je wel met een payrollconstructie.

Deze termen kun je prima gebruiken om duidelijk te maken wat voor arbeidsrelatie jullie aangaan. Maar strikt genomen zijn dit niet allemaal soorten dienstverbanden. Bij een dienstverband is een medewerker namelijk in dienst van je bedrijf en betaal je diegene loon uit. Dat is bij bijvoorbeeld een uitzendkracht niet het geval, omdat je die eigenlijk alleen maar leent van het uitzendbureau, de werkgever van de uitzendkracht. Ook een freelancer is niet bij je in loondienst, maar huur je in. En met een hulpkracht of vakantiemedewerker heb je wel een dienstverband als je diegene zelf op contract hebt en uitbetaalt, maar niet als het een uitzendkracht is.

Of het verschil iets uitmaakt? In principe niet. Een goede arbeidsrelatie is bijvoorbeeld veel belangrijker dan het feit of er wel of niet sprake is van een dienstverband. Het maakt wél uit voor de Belastingdienst, want in het geval van een dienstverband moet je belastingen inhouden op het loon. Zorg er dus voor dat je loonadministratie op orde is.

Young Magazine

HR specialist

HR struggles?

Is HR een uitdaging? Dat weten wij maar al te goed. Gelukkig staat jouw bedrijf er niet alleen voor, ons team van experts helpt je graag.


Veelgestelde vragen

  • Welke soorten dienstverbanden zijn er?

  • De bekendste soorten dienstverbanden zijn de vaste, tijdelijke, parttime en fulltime. Deze dienstverbanden hangen samen met het type contract dat een werknemer heeft.

  • Welke soorten dienstbetrekkingen zijn er?

  • De Belastingdienst maakt onderscheid tussen echte, fictieve en vroegere dienstbetrekkingen.

  • Is zzp een dienstverband?

  • Strikt gezien niet. Een zzp’er werkt namelijk zelfstandig en is niet bij je in loondienst. Natuurlijk heb je als werkgever wel een arbeidsrelatie met de zzp’ers die je inhuurt.

  • Is stage een dienstbetrekking?

  • Er is sprake van een echte dienstbetrekking als je een loon betaalt dat normaal is voor het aantal uren dat de stagiair aan de stage besteedt. Uiteraard houd je als stagebedrijf loonheffingen in op dit loon.

  • Wat is een tijdelijk dienstverband?

  • Dat is een van de soorten dienstverbanden op basis van contracttype. Bij dit dienstverband heeft een medewerker een tijdelijk contract dat na de afgesproken periode afloopt, tenzij je het contract verlengt.

Alles over arbeidsverhoudingen