Bij het aangaan van een arbeidsovereenkomst is dit niet het eerste wat in je opkomt: de arbeidsvoorwaarden eenzijdig wijzigen. Je denkt hier pas later aan, bijvoorbeeld als je de openingstijden van je onderneming wilt verruimen of de functies van je medewerkers anders wilt indelen. Maar dit kan niet zomaar. Wat zijn de regels? En wat kun je van je werknemers verwachten als je je arbeidsvoorwaarden wilt aanpassen? Tijd voor een overzichtelijk artikel waar we de antwoorden op je vragen duidelijk op een rij zetten. Zo weet je precies waar je aan toe bent als je als werkgever de arbeidsvoorwaarden eenzijdig wilt wijzigen.
Ready, set, tarief berekenen?
Verspil geen budget en ontdek hoe uitzendkrachten jouw bedrijf verder helpen.
Wanneer de arbeidsvoorwaarden wijzigen?
Arbeidsvoorwaarden, zoals het salaris, vakantiegeld of een fiets van de zaak, leg je vast in een arbeidsovereenkomst. Logisch, maar soms moet je als werkgever flexibel zijn. Bijvoorbeeld vanwege:
- Bedrijfseconomische redenen. In een financieel moeilijke situatie kan het aanpassen van arbeidsvoorwaarden een manier zijn om de kosten te verminderen zonder werknemers te hoeven ontslaan.
- Veranderingen in de bedrijfsstructuur. Fusies, overnames of herstructureringen binnen het bedrijf? Die kunnen leiden tot wijzigingen in functies, verantwoordelijkheden en uiteindelijk de arbeidsvoorwaarden.
- Wijzigingen in wet- en regelgeving. Soms moet je je beleid aanpassen om te voldoen aan nieuwe wetten.
- Bedrijfsprestaties verbeteren. Je wilt productiviteit en efficiëntie belonen door bonussen aan de arbeidsvoorwaarden toe te voegen.
- Veranderingen in de markt. Wil je nieuw talent aantrekken en behouden dan kun je als bedrijf kijken naar concurrerende arbeidsvoorwaarden.
- Technologische veranderingen. Je gaat mee met de tijd, bijvoorbeeld door ChatGPT te gebruiken (zo gebruikt YoungCapital het bijvoorbeeld voor een chatbot voor werkgevers). Maar ook andere nieuwe technologieën kunnen van invloed zijn op de werkzaamheden van werknemers. Daardoor zijn er mogelijk aanpassingen in de arbeidsvoorwaarden door de werkgever nodig.
- Aanpassing van de cao. Is je bedrijf gebonden aan een cao? Dan kunnen wijzigingen in de collectieve arbeidsovereenkomst leiden tot aanpassingen in individuele arbeidsvoorwaarden.
Als het om arbeidsovereenkomsten gaat, is de regel natuurlijk ‘afspraak is afspraak’. Toch de arbeidsvoorwaarden wijzigen? Dat mag niet zomaar, en in principe alleen met instemming van je werknemer. Er zijn echter een paar gevallen waarin je als werkgever de (secundaire) arbeidsvoorwaarden wél mag aanpassen zonder dat je medewerker hiermee hoeft in te stemmen. De arbeidsvoorwaarden eenzijdig wijzigen heet dat ook wel. Hieronder vind je drie manieren waarop dat kan.
Tip: geen risico lopen als het gaat om arbeidsrecht? Schakel dan een advocaat of jurist in voordat je de arbeidsvoorwaarden eenzijdig aanpast. Dan doe je het zeker weten op de juiste manier.
Arbeidsvoorwaarden eenzijdig wijzigen: 3 opties
Bij verschillende soorten contracten heb je te maken met verschillende regels. In welke situatie zit jij?
Arbeidsvoorwaarden wijzigen bij tijdelijk contract
Je werknemer heeft een contract voor bepaalde tijd dat afloopt na een bepaalde periode. Naast dat je als werkgever rekening moet houden met de aanzegtermijn en de ketenregeling, kun je ook nadenken over de arbeidsvoorwaarden veranderen. Je biedt de werknemer dan een nieuw contract aan, waarbij ook weer het onderhandelen over de voorwaarden in een arbeidsvoorwaardengesprek komt kijken.
Eigenlijk gaat het hierbij dus niet om het eenzijdig wijzigen van de arbeidsvoorwaarden, want je werknemer moet ermee instemmen. Zet ie geen handtekening onder de nieuwe arbeidsovereenkomst? Dan probeer je evengoed samen tot een akkoord te komen. Maar omdat het initiatief voor de arbeidsvoorwaarden aanpassen vanuit de werkgever komt, benoemen we het toch in dit rijtje. Als het contract automatisch verlengd wordt, zouden er namelijk geen veranderingen in de arbeidsvoorwaarden zijn.
Arbeidsvoorwaarden wijzigen bij contract met eenzijdig wijzigingsbeding
Heb je een eenzijdig wijzigingsbeding opgenomen in het contract? Dan is je werknemer er bij de start van de arbeidsovereenkomst mee akkoord gegaan dat je de arbeidsvoorwaarden mag wijzigen als daar een goede reden voor is. Een goede reden? In de wet staat dat er sprake moet zijn van zwaarwichtige belangen. Bijvoorbeeld, er hangt een dreigend faillissement boven je onderneming. Met een eenzijdig wijzigingsbeding staat dus zwart-op-wit dat je de arbeidsvoorwaarden eenzijdig mag wijzigen, maar hier mag je niet bij elke kleine aanpassing op terugvallen. Er zijn namelijk strenge voorwaarden aan verbonden.
Arbeidsvoorwaarden wijzigen bij contract zonder eenzijdig wijzigingsbeding
Het wordt een stuk lastiger als je de arbeidsvoorwaarden eenzijdig wilt wijzigen in een contract zonder eenzijdig wijzigingsbeding. Er zijn dan namelijk een stuk minder eenduidige regels in het arbeidsrecht te vinden. Het komt erop neer dat je jouw werknemer een redelijk voorstel moet doen om de arbeidsovereenkomst te wijzigen. Hiervoor moet een goede aanleiding zijn. Daarnaast moet er een overgangsperiode zijn waarin je de betreffende arbeidsvoorwaarde afbouwt. Hierna moet de medewerker akkoord gaan. Er is wel een probleem: het is moeilijk te bepalen wanneer een voorstel redelijk is. Laat je daarom ook op dit vlak juridisch goed adviseren om aan alle strenge regels te voldoen.
Key takeaways
- Arbeidsvoorwaarden kun je niet zomaar eenzijdig wijzigen, meestal is instemming van de werknemer vereist.
- Er zijn drie manieren om arbeidsvoorwaarden eenzijdig te wijzigen:
- bij de verlenging van tijdelijke contracten;
- bij een contract met een eenzijdig wijzigingsbeding;
- bij contracten zonder eenzijdig wijzigingsbeding.
- We raden aan om juridisch advies in te schakelen om aan de regels te voldoen bij het eenzijdig wijzigen van arbeidsvoorwaarden.
Veelgestelde vragen
-
Kan een arbeidscontract eenzijdig gewijzigd worden?
-
Wat zijn mogelijke redenen om de arbeidsvoorwaarden te wijzigen?
-
Mag je de arbeidsvoorwaarden die in de cao staan wijzigen?
-
Moet ik juridisch advies inwinnen als ik arbeidsvoorwaarden wil veranderen?
-
Mag een werkgever secundaire arbeidsvoorwaarden wijzigen?
Ja, maar het is niet gebruikelijk. In sommige gevallen kun je dit als werkgever doen, bijvoorbeeld bij de verlenging van tijdelijke contracten, bij een contract met een eenzijdig wijzigingsbeding en bij contracten zonder eenzijdig wijzigingsbeding.
Redenen kunnen veranderingen in de bedrijfsstructuur, nieuwe wetgeving, prestatiebeloning verhogen, marktveranderingen, technologische ontwikkelingen en een bedrijfseconomisch belang zijn.
Nee, dat mag niet. Arbeidsvoorwaarden die daarop zijn gebaseerd, kun je nooit wijzigen. Je moet dus rekening houden met de afspraken in de cao.
Niets moet, maar het is wel verstandig om juridisch advies aan te vragen om aan de strikte regels te voldoen bij het eenzijdig wijzigen van arbeidsvoorwaarden.
In principe doe je dit alleen met instemming van de medewerker. Toch de secundaire arbeidsvoorwaarden eenzijdig wijzigen? Dan kan dat bijvoorbeeld bij het aangaan van een nieuw contract of bij een contract met een eenzijdig wijzigingsbeding.