Ziekteverzuim

Wat is ziekteverzuim?

Ziekteverzuim is de meestvoorkomende vorm van verzuim. Hierbij verschijnt een werknemer niet op werk vanwege ziekte. De medewerker meldt zich dus ziek. Vaak is de zieke binnen een week weer opgeknapt en kan die weer aan de slag (kort verzuim). Maar er zijn ook gevallen waarbij je werknemer weken, maanden of misschien wel jaren uit de running is (langdurig verzuim).

Welke soorten ziekteverzuim zijn er?

Het ene type verzuim is het andere niet. Kort en lang ziekteverzuim kwamen al even voorbij. Hierbij gaat het er dus om hoelang je medewerker afwezig is. Wanneer het verzuim zes weken of langer duurt, heb je te maken met langdurig verzuim. Dan is er ook nog frequent ziekteverzuim. Daarbij is je medewerker in een periode van twaalf maanden drie keer of vaker kort afwezig. Knap vervelend, want de reden daarachter is vaak niet zomaar een griepje, maar iets ingewikkelders. In ons artikel over wat verzuim is, lees je meer over deze verschillende soorten ziekteverzuim.

In HR-land gaat het ook vaak over gekleurd verzuim. Daarbij hebben de verschillende soorten ziekteverzuim elk een kleur: wit, zwart, grijs of roze.

• Wit verzuim. In het geval van wit ziekteverzuim meldt een werknemer zich ziek omdat die écht ziek is en dus niet kan werken. Bijvoorbeeld omdat ie met koorts op bed ligt of moet herstellen na een operatie. In dit soort gevallen kun je je medewerker zonder twijfel ziekteverlof geven.
• Zwart verzuim. Meldt een medewerker zich ziek terwijl die dat helemaal niet is? Dan gaat het om zwart ziekteverzuim. Dit is een vorm van fraude. Je kunt dat bestraffen, bijvoorbeeld met een officiële waarschuwing of zelfs ontslag op staande voet.
• Grijs verzuim. Bij grijs ziekteverzuim is iemand ziek, maar kan diegene nog wel (deels) werken. Het is dan aan de medewerker of die zich ziek meldt of niet. En het is aan jou als werkgever om in te schatten hoe ziek iemand echt is en wat voor werkzaamheden diegene eventueel nog wel kan doen. In sommige gevallen kun je grijs verzuim terugdringen door een verzuimgesprek te voeren.
• Roze verzuim. Deze vorm van ziekteverzuim zie je niet terug in je verzuimcijfers, omdat je medewerker gewoon aan het werk is. Toch voelt je medewerker zich fysiek en/of mentaal niet top en is daarom een stuk minder productief. Of je hebt een workaholic in je team die maar doorgaat en daarom op termijn minder presteert.

Wat zijn de regels bij ziekteverzuim?

Is een van je medewerkers (langdurig) ziek? Dan is het belangrijk dat je als werkgever juist handelt en je aan de regels houdt die bij ziekteverzuim komen kijken. Zo krijg je te maken met de Wet verbetering poortwachter als je medewerker langdurig ziek is en ben je verplicht om samen aan het re-integratietraject te werken. We zetten de belangrijkste plichten bij ziekte van de werknemer én van jou als werkgever op een rij.

Plichten bij ziekte van de werknemer

De medewerker …

• moet bereikbaar zijn voor de werkgever en de bedrijfsarts of arbodienst.
• moet actief werken aan herstel en mag het herstel niet belemmeren of vertragen.
• moet meewerken aan re-integratie. Dit betekent ook dat de medewerker passend werk moet accepteren als dat nodig is.

Plichten van de werkgever bij ziekte

Als werkgever …

• moet je een contract afsluiten met een bedrijfsarts of arbodienst.
• mag je niet vragen waarom je medewerker ziek is. Je mag wel vragen wanneer je medewerker denkt weer aan de slag te kunnen. Ook mag je informeren naar de lopende werkzaamheden.
• moet je de ziekmelding binnen een week aan de arbodienst melden.
• stel je na zes weken ziekteverzuim een plan van aanpak op met je werknemer. Die doe je op basis van de probleemanalyse die de bedrijfsarts heeft opgesteld.
• moet je de werknemer passend werk aanbieden. Werkt de medewerker niet mee aan het re-integratietraject? Dan ben je verplicht om stimulerende maatregelen te nemen. Als de medewerker zelf voorstellen voor passend werk doet, ben je verplicht hier positief op te reageren en serieus naar te kijken.
• moet je actief aan een oplossing werken als er sprake is van een arbeidsconflict. Dit doe je uiteraard samen met de werknemer.
• mag je de medewerker tijdens de eerste twee jaar ziekte niet ontslaan.

Zet deze en eventuele aanvullende afspraken in je verzuimprotocol, zodat de rechten en plichten voor iedereen duidelijk zijn.

Wat zijn de gevolgen van ziekteverzuim?

Iedereen is weleens ziek en gelukkig kost kort ziekteverzuim (gezonde) bedrijven niet de kop. De gevolgen van hoog ziekteverzuim daarentegen kunnen wél heel vervelend zijn. Hoe meer en hoe langer werknemers niet werken, hoe groter de gevolgen. Je krijgt dan bijvoorbeeld te maken met:

• Productiviteitsverlies. Als er door ziekteverzuim minder mensen werken, heeft dit mogelijk invloed op de productiviteit van het team of de afdeling.
• Verzuimkosten. Elke dag dat je medewerker ziek is kost je geld. Bijvoorbeeld omdat je gewoon het salaris doorbetaalt en daarnaast misschien wel vervangend personeel inhuurt.
• Verstoring van de planning. Het kan zomaar dat je team die strakke deadline niet haalt of betaalde taken niet uitvoert als een of meerdere van hun collega’s (voor lange tijd) ziek is. Dat verstoort projectplanningen.
• Een negatiever werkklimaat. Een hoog ziekteverzuim heeft vaak een niet al te beste invloed op de werksfeer. Het kan dat andere werknemers er gedemotiveerd door raken.

Reden genoeg dus om ziekteverzuim zoveel mogelijk te voorkomen. Of om de schade te beperken, als je medewerker toch ziek uitvalt. Onder andere een duidelijk verzuimbeleid helpt hierbij. Meer info, tips en tricks op het gebied van verzuim nodig? Die vind je in onze recruitment guide.