Ongewenst gedrag op de werkvloer

Wat is ongewenst gedrag op de werkvloer?

Wat bedoelen we precies met ‘ongewenst gedrag op de werkvloer’? Alle vormen van grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer zijn natuurlijk ongewenst. Maar strikt genomen bedoelen we hiermee alle omgangsvormen die als bedreigend, vernederend of intimiderend worden ervaren. Denk aan pestgedrag, racisme en vrouwonvriendelijkheid. Verderop benoemen we nog meer voorbeelden van ongewenst gedrag op het werk. Deze gedragsvormen hebben een negatief effect op de sociale veiligheid van medewerkers en de bedrijfscultuur.

Gevolgen van ongewenst gedrag op de werkvloer

Tja, dat de gevolgen van ongewenst gedrag op de werkvloer negatief zijn, klinkt best logisch. Maar waar moeten we dan aan denken? Voor jou als werkgever kunnen de volgende gevolgen opduiken:

• Hoger ziekteverzuim. Ongewenst gedrag op de werkvloer levert werkstress op en dat zorgt voor gezondheidsklachten. Fysieke klachten als hoofdpijn en buikpijn én psychische klachten zoals een burn-out leiden allemaal tot meer ziekteverzuim.
• Slechtere werksfeer. Is er veel sprake van negatief gedrag op de werkvloer, dan heeft dat invloed op de werksfeer. De mood verslechtert, medewerkers worden meer gesloten, er vormen zich kliekjes en het werkplezier gaat omlaag.
• Lagere productiviteit. Zodra medewerkers minder werkplezier ervaren, gaat de productiviteit ook omlaag. En dat zorgt weer voor slechtere bedrijfsresultaten. Uiteindelijk heeft ongewenst gedrag op werk dus echt een negatieve invloed op het succes van jouw bedrijf.

Als je een of meerdere van deze gevolgen in jouw bedrijf opmerkt, trek dan aan de bel. Het kan dan namelijk heel goed zijn dat grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer de oorzaak is.

En dan hebben we het nog niet eens over de negatieve gevolgen van ongewenst gedrag op de werkvloer voor de medewerkers die ermee te maken krijgen. Depressie- en/of burn-outklachten, slapeloosheid, lichamelijke klachten, concentratieproblemen… het kan allemaal voorkomen. Reden genoeg dus om ongewenste omgangsvormen op de werkvloer aan te pakken.

Ongewenst gedrag op de werkvloer voorbeelden

Volgens de Arbowet is het verplicht om psychosociale arbeidsbelasting tegen te gaan. Daar valt aan de ene kant ongewenst gedrag op de werkvloer onder en aan de andere kant werkdruk.

De Arbowet beschrijft de volgende ongewenst gedrag op de werkvloer voorbeelden:

• agressie en geweld op de werkvloer;
• discriminatie op de werkvloer;
• pesten op de werkvloer;
• seksuele intimidatie op de werkvloer.

Wij schreven over elk van deze voorbeelden een apart artikel. Lees ze door voor specifieke info over deze vormen van ongewenst gedrag op de werkvloer.

Ongewenst gedrag op de werkvloer voorkomen

Grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer herkennen is één, maar zodra je het probleem onder ogen hebt, is het tijd voor actie. Dit is wat je kunt doen om ongewenst gedrag op de werkvloer te voorkomen en aan te pakken.

1. Stel een PSA-beleid op

Het is volgens de Arbowet verplicht en meteen de eerste stap om negatief gedrag op de werkvloer aan te pakken. Hulp nodig met het opstellen van zo’n beleid? Neem ons artikel over het PSA-beleid door voor tips en handvaten.

2. Formuleer een gedragscode

Dit is dan weer niet verplicht, maar mogelijk een belangrijk onderdeel van je PSA-beleid. Met een duidelijke gedragscode laat je duidelijk zien welke omgangsvormen je niet tolereert en wat de gevolgen van dit soort gedrag zijn. Neem in de regels ook op hoe medewerkers een melding kunnen maken van ongewenst gedrag op de werkvloer.

3. Stel een vertrouwenspersoon aan

Sinds 2024 is het verplicht voor alle bedrijven met meer dan tien medewerkers om een interne of externe vertrouwenspersoon te hebben. Bij deze persoon kunnen medewerkers terecht als zij problemen ervaren op de werkvloer, waaronder ongewenste omgangsvormen.

4. Geef het goede voorbeeld

Als werkgever heb jij een voorbeeldfunctie, net als alle stafleden en managers. Wees je daar bewust van en let altijd goed op je eigen gedrag. Maak geen grapjes ten koste van anderen, maak geen onderscheid tussen medewerkers met verschillende identiteitskenmerken en reguleer je emoties. Ook belangrijk: spreek anderen meteen aan op ongewenst gedrag. Dan laat je zien dat je dit niet tolereert.

5. Let op signalen

Blijf je ogen openhouden voor ongewenst gedrag op de werkvloer. Let bijvoorbeeld op eerdergenoemde signalen zoals een hoog ziekte­verzuim, groepsvorming, medewerkers die zich afzonderen en een hogere werkdruk. Maar ook als werknemers snel en vaak vertrekken, er veel onderlinge competities is en als er een reorganisatie plaatsvindt, is het tijd om op te letten.

6. Zet een duidelijke klachtenprocedure op

Zodra een medewerker ongewenst gedrag op werk ervaart, wil je dat de drempel om dit te melden zo laag mogelijk is. Zorg er daarom voor dat zij weten waar ze terechtkunnen, ook als de vertrouwenspersoon niet kan helpen. Stel bijvoorbeeld ene klachtencommissie op en bepaal op welke manier en hoe snel zij een klacht in behandeling nemen.

7. Neem meldingen serieus

Komt er een melding over grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer binnen? Neem dit dan altijd heel serieus. Documenteer de klacht netjes, doe onderzoek naar het gedrag en neem op basis van de resultaten passende maatregelen. Niet te vergeten: controleer na afloop van het proces regelmatig of er verbetering is.

Ongewenst gedrag op de werkvloer is dus een probleem dat serieuze gevolgen kan hebben voor je medewerkers én jouw bedrijf. Neem dus in jouw PSA-beleid uitgebreid mee hoe je hiermee omgaat, formuleer gedragsregels en ga altijd serieus om met meldingen. Zo werk je op een effectieve manier aan een positieve werksfeer, meer werkplezier en een hogere productiviteit.