IKB (Individueel Keuzebudget)

Wat is IKB?

Het IKB, voluit Individueel Keuzebudget, is een systeem waarbij werknemers zelf (een deel van) hun secundaire arbeidsvoorwaarden kiezen. Het is een vrij te besteden budget dat je je medewerkers geeft naast hun salaris. Het IKB geeft werknemers de kans om een arbeidsvoorwaardenpakket samen te stellen dat past bij hun behoeften en privéleven. Zo kiest de een voor meer verlof en gaat de ander voor een goed gespekte pensioenpot.

Met het IKB bied je je werknemers dus flexibele arbeidsvoorwaarden. Dit kan ook met het cafetariamodel. Het verschil? Het Individueel Keuzebudget is een vrij te besteden budget waarmee werknemers als het ware hun eigen arbeidsvoorwaarden kopen. Het cafetariamodel werkt net even anders: dat is een systeem dat werkgevers de mogelijkheid biedt om arbeidsvoorwaarden te ruilen of aan te passen naar hun eigen behoeften. Ze leveren dan bijvoorbeeld een deel van hun salaris in voor extra vrije dagen. Meer weten? Check ons artikel over het cafetariamodel.

Hoe is het IKB opgebouwd?

Het idee van dit budget is je in grote lijnen nu vast wel duidelijk. Maar hoe zit het in de praktijk in elkaar? Simpel gezegd bestaat het IKB uit geld en tijd en vervangt het arbeidsvoorwaarden als de vakantie- en eindejaarsuitkering en bovenwettelijke vakantie-uren. Als werkgever kies je zelf welke salariselementen je eventueel nog meer in het keuzebudget stort. Denk aan overwerk en toeslagen.

Je medewerkers ontvangen maandelijks een budget ter waarde van een bedrag dat je anders aan deze arbeidsvoorwaarden zou besteden. De precieze hoogte van het IKB varieert en is afhankelijk van de afspraken die je maakt in de arbeidsovereenkomst of die in de cao staan. Vaak wordt het budget berekend als een percentage van het bruto jaarsalaris. Dat percentage stel je als bedrijf zelf vast.

Individueel Keuzebudget voorbeelden

Ook belangrijk: bepaal waar je werknemers hun IKB-budget aan mogen uitgeven. Check vooraf wel of hierover al afspraken staan in de cao. Inspiratie nodig? We hebben een paar voorbeelden van extra’s die je kunt aanbieden.

• Populair zijn extra verlofuren, ook wel IKB-uren genoemd. Ideaal voor werknemers die zin hebben om een paar dagen te niksen óf willen sparen voor een lange verlofperiode om eindelijk die verre reis te maken.
• Geef medewerkers de kans hun IKB te gebruiken voor een aanvullende reiskostenvergoeding. Zo reizen ze bijvoorbeeld voortaan in de eerste klasse-wagons naar kantoor of krijgen ze een aanvulling op hun kilometervergoeding.
• Maak het mogelijk voor je medewerkers om hun IKB-budget aan een fiets te spenderen. Zo help je ze voordelig de pedalen op.
• Bied je werknemers opleidingsmogelijkheden aan. Da’s goed voor hun persoonlijke ontwikkeling.
• Medewerkers die liever wat extra moneys ontvangen kunnen het IKB laten uitbetalen. Als werkgever bepaal je de voorwaarden die hieraan zijn verbonden. Kunnen ze het bedrag bijvoorbeeld maandelijks laten uitkeren of alleen aan het einde van het jaar?

Voor- en nadelen IKB

Twijfel je nog of het IKB iets voor jouw organisatie is? Check dan eens wat de voordelen van dit budget zijn en of die opwegen tegen de nadelen die eraan kleven.

Voordelen IKB

• Het grootste voordeel is zonder twijfel de flexibiliteit van het budget. Werknemers kunnen zo keuzes maken die passen bij hun persoonlijke situatie, en daar worden ze blij van. Het resultaat: de werknemerstevredenheid vliegt door het dak.
• Wat doen werknemers die tevreden zijn? Juist ja, die blijven nog even plakken, want jij bent een aantrekkelijke werkgever. Zo helpt het IKB indirect bij het aantrekken en behouden van talent.
• De keuzevrijheid van het budget levert nog iets moois op: werknemers voelen zich daardoor vaak meer betrokken bij je organisatie.
• Last but not least: kostenbeheersing. Het is makkelijker om op je budgetten te sturen, omdat je aan het begin van het jaar al precies weet welk percentage van de loonkosten je kwijt bent aan arbeidsvoorwaarden.

Nadelen IKB

• Houd wel rekening met extra administratie. Je moet namelijk de individuele keuzes van je werknemers vastleggen en verwerken, en dat kost nou eenmaal tijd.
• Hetzelfde geldt voor de communicatie. Het is belangrijk dat je de tijd neemt om je medewerkers goed te informeren over dit budget.
• Vergeet ook de belastingtechnische kant niet. Dit budget kan namelijk gevolgen hebben voor de belastingheffing, zowel voor werknemers als voor jou als werkgever. Zo wordt het belastbare inkomen van werknemers hoger en betaal je hogere sociale premies. Check goed hoe het zit met het IKB en de belasting in jouw situatie en informeer je werknemer hier ook over.

Key takeaways

• Met het IKB kiezen werknemers zelf hun secundaire arbeidsvoorwaarden. Het is een manier om flexibele arbeidsvoorwaarden aan te bieden.
• Het budget vervangt standaard arbeidsvoorwaarden, vaak in ieder geval de vakantie- en eindejaarsuitkering en bovenwettelijke vakantie-uren.
• Je kiest als werkgever zelf waar werknemers hun Individueel Keuzebudget aan kunnen uitgeven. Denk aan verlofuren, opleidingen of pensioen.
• Het IKB biedt werknemers flexibiliteit en dat maakt jou een aantrekkelijke werkgever.
• Er kleven ook nadelen aan het IKB-budget. Denk aan extra administratie.