Jobcrafting

Jobcrafting betekenis

Eerst even dit: wat is jobcrafting nou eigenlijk? Want eerlijk is eerlijk, aan een baan knutselen klinkt best vreemd. Betekent dit dat je een functie compleet aanpast? Nee, niet helemaal. Jobcrafting is het maken van kleine aanpassingen aan een functie zodat die beter aansluit bij de competenties, skills en behoeften van de medewerker. Een baan op maat maken, dus. De kern van de functie blijft hierbij gewoon intact. Jobcraften gebeurt vanuit het initiatief van de medewerker. Maar jij als werkgever kunt dit stimuleren en ondersteunen. Let wel op: jobcrafting is niet altijd mogelijk in ieder bedrijf of voor elke medewerker. Oordeel hier dus goed over en overleg met je werknemer.

Verschil tussen jobcarving en jobcrafting

De jobcrafting betekenis ken je nu, maar misschien ben je de term ‘jobcarving’ ook weleens tegengekomen. Hoewel deze woorden op elkaar lijken, is het iets heel anders. Jobcarving is het opsplitsen van een functie zodat die door twee verschillende medewerkers uitgevoerd wordt. Dit kan een onderdeel van een inclusiviteitsbeleid zijn, omdat het ruimte creëert voor medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt. Op onze pagina over jobcarving lees je hier alles over. Bij jobcrafting gaat het niet om het opsplitsen van een functie, maar om het maken van kleine aanpassingen voor de huidige medewerker.

Voordelen van jobcrafting

Jobcraften doet een medewerker dus eigenlijk zelf, met jouw goedkeuring en ondersteuning. Het doel is om het werk prettiger en uitdagender te maken, maar dit levert niet alleen je werknemer voordelen op. Craftende medewerkers brengen ook voor jou als werkgever voordelen mee:

• Hogere productiviteit. Een direct gevolg van jobcrafting voor de medewerkers is meer werkplezier en efficiënter werken. Ze halen meer energie uit het werk en dat betekent ook dat zij productiever zijn. Jobcraften is dus een goede manier om de productiviteit in je bedrijf een boost te geven.
• Minder ziekteverzuim. Jobcrafting zorgt voor een lagere werkdruk, en in combinatie met meer werkplezier verlaagt een baan op maat de kans op burn-outs onder je medewerkers. Uiteindelijk zie je dit dus terug in het ziekteverzuim en de verzuimkosten.
• Meer betrokkenheid. Het is goed voor de employee engagement. Als medewerkers de ruimte krijgen om hun baan zo aan te passen dat het beter aansluit bij hun wensen (een goede person-job fit, noem je dat), voelen zij zich gewaardeerd en meer betrokken bij de organisatie. En betrokken medewerkers betekent onder andere betere bedrijfsresultaten en een sterkere employer branding.
• Duurzame inzetbaarheid. Jobcrafting en duurzame inzetbaarheid gaan hand in hand. Je zorgt ervoor dat craftende medewerkers langer met plezier aan het werk zijn. Je blijft het werk namelijk aanpassen aan de hand van hun behoeften. Zo blijven ze niet alleen langer bij jouw bedrijf, maar boost je ook hun duurzame inzetbaarheid.

3 manieren van jobcrafting

Bij jobcrafting onderscheid je twee onderdelen van het werk die invloed hebben op werkstress en werkplezier: taakeisen en werkhulpbronnen. Taakeisen zijn de taken die bij de functie horen. En werkhulpbronnen zijn de tools die medewerkers gebruiken om hun taken uit te voeren. Op basis hiervan zijn er 3 manieren waarop jij en je medewerker jobcraften kunnen toepassen:

1. De taakeisen verlagen. Oftewel, taken verlichten of efficiënter uitvoeren.
2. De werkhulpbronnen verhogen. Oftewel, extra tools zoeken die het werk helpen verbeteren, zoals samenwerking en feedback.
3. De taakeisen verhogen. Oftewel, extra uitdagingen zoeken.

Deze manieren van jobcraften hebben te maken met het aanpassen van taken. Taakcraften, noem je dat ook wel. Hiernaast kun je ook relationeel craften (samenwerkingen met collega’s veranderen), cognitief craften (veranderingen in de mindset aanbrengen) en contextueel craften (de werkomgeving aanpassen).

Jobcrafting voorbeelden

Om je een beter beeld te geven van wat jobcrafting nou echt is, vind je hier een paar praktische voorbeelden:

• Een logistiek medewerker helpt mee met de onboarding en maakt nieuwe medewerkers wegwijs in het magazijn (taakeisen verhogen). Daarna vraagt de medewerker de manager feedback over de begeleiding (werkhulpbronnen verhogen).
• Een copywriter vraagt actief om feedback bij collega’s (werkhulpbronnen verhogen) en zoekt extra uitdagingen in het opzetten van een peerfeedback systeem (taakeisen verhogen).
• Een horecamedewerker maakt een schema om de dagelijkse schoonmaaktaken eerlijker te verdelen (taakeisen verlagen) en vraagt de manager om vaker verantwoordelijke van de dag te zijn (taakeisen verhogen).
• Een administratief medewerker maakt gebruik van ChatGPT om makkelijker en sneller e-mails te formuleren (werkhulpbronnen verhogen) en leert nieuwe taken van een financieel medewerker die binnenkort gaat vertrekken (taakeisen verhogen).
• Een klantenservice medewerker initieert een overleg met collega’s over het omgaan met agressieve klanten (werkhulpbronnen verhogen) en maakt op basis daarvan een handleiding (taakeisen verhogen) die houvast geeft in deze situaties (taakeisen verlagen).

Jobcraften stimuleren in 5 stappen

Zie je het helemaal zitten om met je medewerkers aan hun functies te knutselen? Ons jobcrafting stappenplan helpt je op weg.

Stap 1: Informeer medewerkers over jobcrafting

In andere woorden: creëer er de ruimte voor. Als je werknemers niet weten dat jobcraften mogelijk is, is de kans namelijk klein dat ze er zelfstandig mee aan de slag gaan. Neem gesprekken over jobcrafting dus op in de HR-cyclus. Bijvoorbeeld door het een vast onderdeel van terugkerende ontwikkelgesprekken of functioneringsgesprekken te maken.

Stap 2: Inventariseer de situatie

Laat medewerkers opschrijven welke taken hun energie geven en welke taken energie kosten. Dit wordt de basis van hun persoonlijke jobcrafting plan.

Stap 3: Planning maken

Medewerkers denken vervolgens na over hoe ze energieslurpende taken efficiënter of minder zwaar kunnen maken. En over hoe ze nog meer energie kunnen halen uit hun functie, eventueel met extra of andere taken. Of juist met andere of meer hulpbronnen, zoals feedback, meer samenwerking of nieuwe tools.

Stap 4: Let op het organisatiebelang

Jobcrafting mag natuurlijk niet betekenen dat een medewerker alleen maar leuke taken hoeft te doen. En dat de minder leuke klusjes bij een collega terechtkomen. Let daarom goed op of de plannen van je werknemer aansluiten bij de doelen van de organisatie. Wil een medewerker bijvoorbeeld meer leren over Excel en de documenten met targets optimaliseren? Top, want daar profiteer jij ook van.

Stap 5: Communiceer naar de rest van het team

Gaat je medewerker aan de slag met andere taken of een bepaald hulpmiddel? Zorg ervoor dat het hele team hiervan op de hoogte is en laat weten dat je de medewerker hierin ondersteunt. Zo voorkom je onduidelijkheden en geroddel op de werkvloer.

Stap 6: Uitvoeren en evalueren

Vervolgens voert je medewerker het jobcrafting plan uit in de praktijk. Plan regelmatig evaluatiemomenten in, zodat jullie kunnen bespreken hoe het gaat en of de plannen nog steeds passen bij de behoeften van de werknemer. Maak eventueel aanpassingen in het plan als dat nodig is. Zo blijf je altijd jobcraften.

Key takeaways

• Jobcrafting is het maken van aanpassingen in een functie zodat de taken beter aansluiten bij de skills en de wensen van de medewerker.
• Jobcraften gebeurt altijd op initiatief van de medewerker. Als werkgever ondersteun je hen hierin.
• Voordelen voor jou als werkgever zijn een hogere productiviteit, minder ziekteverzuim, meer betrokkenheid en hogere duurzame inzetbaarheid.
• Jobcraften kan op ruwweg drie manieren: het verhogen van taakeisen, verlagen van taakeisen en verhogen van werkhulpmiddelen.