YoungCapital groeit vele malen sneller dan de markt. Een gesprek met Ineke Kooistra, CEO sinds 2013, over haar werkwijze en nieuw werkgeverschap.

Door: Ellen Nap

Terwijl de traditionele partijen op de aandelenmarkt rake klappen krijgen, groeit YoungCapital het zevende jaar op rij met dubbele cijfers. Vorig jaar was het zestig procent. "Dit jaar tussen de veertig en vijfenveertig procent", zegt CEO Ineke Kooistra op het hoofdkantoor in Hoofddorp, dat midden in een grootse verbouwing zit. Haar glazen werkkamer bevindt zich helemaal achter in een grote ruimte. "Dit is een van de eerste vloeren die is opgeleverd. We zaten met zo veel mensen bij elkaar. Ik kom net van een andere verdieping, die nog niet af is en daar is het superdruk. Dit is een verademing."

Op de vraag hoe het kan dat YoungCapital zo veel sneller groeit dan de markt, zegt Kooistra: "Wij zitten dit jaar op dik 130 miljoen euro groei. Die voorspelde veertig procent komt uit autonome groei. We hebben niks overgenomen. Het budget voor volgend jaar staat weer op dik 100 miljoen euro en de orderportefeuille is goed gevuld." De grootste pijn, bij alle bureaus, is op dit moment de margedruk, zegt Kooistra. "Veel inkopers hebben afgelopen jaren de marge-indexatie uit hun contracten gesloopt. Maar de tijd is veranderd: Er is schaarste en jobhoppen is weer normaal geworden. Dat kost gewoon geld."

Marges moeten omhoog

De interne kosten, maar ook de online kosten om bijvoorbeeld goede kandidaten te vinden, stijgen enorm. Ook in 2019. Afgelopen jaar zegt Kooistra een heftige exercitie te hebben ingezet bij alle bedrijven waar YoungCapital contracten mee heeft. "Halverwege het jaar hebben we gesteld: 'Jongens dit gaat niet meer werken. Als je met ons zaken wil blijven doen, moeten de marges omhoog'. Die zijn we dus nu aan het opschroeven."

Een zoektocht afgelopen jaar was het inrichten van de backoffice. "Dat is echt een ramp, voor alle partijen. Die hele regelgeving, daar waren alle bestaande systemen in Nederland niet op ingericht. Er moesten zoveel aanpassingen worden gedaan." YoungCapital is het afgelopen jaar overgestapt van FlexService naar AFAS. "Onze ambitie is om in drie tot vier jaar naar de miljard te gaan. We zijn met AFAS in zee gegaan om een volledig nieuw systeem te bouwen. Die partij is groot en sterk, daar kan veel meer dan een miljard doorheen." Zo'n systeem moet je zien als hygiëne. Dat moet je niet zelf willen bouwen, stelt Kooistra.

Per 1 januari gaat de hele uitzendclub over naar AFAS. "We willen zoveel mogelijk handsfree werken. De mensen die op de backoffice zitten, zijn voor controle." Het zijn grote keuzes, zo'n project kost miljoenen. Twintig tot dertig man heeft ze er op zitten. "Onze programmeurs hebben hun kennis volledig overgebracht bij AFAS." AFAS staat bekend als partij die het op zijn eigen manier wil doen, zegt Kooistra. "Maar wij hebben gezegd dat de voorwaarde is dat wij het op onze manier willen doen. We zijn zo eigenwijs om te zeggen dat we het zelf kunnen. Dus bouwen ze nu een compleet commercieel systeem, voor een deel zoals wij het ook hebben. Maar het zou op enig moment best kunnen dat AFAS sneller innoveert”, zegt Kooistra. "Dan heeft YoungCapital de mogelijkheid om haar schil wat kleiner te maken en meer van AFAS over te nemen. Onze developers kunnen we dan weer op andere mooie innovaties binnen YoungCapital zetten."

Ze bouwen dus stap voor stap, zegt de CEO. Maar ze bouwen. Dat is wel een verschil met bedrijven die beursgenoteerd zijn of waar private equity in zit. "Met Hugo, Bram en Rogier als volledige aandeelhouders in het bedrijf [de oprichters, zie kader], bepalen wij wat er gebeurt. Dat maakt dat we gewoon dingen kunnen uitproberen en doen."

Eigen hbo-opleiding

Trots is YoungCapital op de hbo-opleiding die ze binnen het bedrijf is begonnen. "Beneden in het pand leiden we gedurende vier jaar jongeren met een havo- of vwo-diploma op tot IT'er. We selecteren de mensen zelf, want niet iedereen kan het." Na drie maanden bootcamp worden ze gedetacheerd bij een bedrijf. De studenten krijgen gewoon salaris en YoungCapital betaalt hun volledige studie. Eén dag in de week komen ze hier en dan zitten ze de hele dag in de schoolbanken.

De Academy, zoals de opleiding heet, richt zich nu nog uitsluitend op IT, maar plannen voor uitbreiding zijn er al. "We geloven heel sterk in techniek. Dat is een van de snelst groeiende takken voor ons. Daar zijn we bezig om via een traineeship veertienhonderd man op te leiden voor de energiesector." Via de 26 websites die YoungCapital heeft, krijgt ze elke dag - alleen al in Nederland - tweeduizend inschrijvingen binnen. "Wat wij doen is niet meer alleen naar opleiding kijken. We laten mensen snel testjes doen via een persoonlijke pagina. Mechatronica-monteurs bijvoorbeeld, vind je namelijk niet als je op functie zoekt. Dus selecteren wij op mbo-niveau en halen de leuke gasten die bijvoorbeeld bloemsierkunst hebben gedaan binnen. Die halen we eruit en warmen we helemaal op. Om ze vervolgens in een traject te zetten, waarbij ze vanaf dag één salaris krijgen."

YoungCapital zegt naar competenties en interesses te kijken. "En daarom zie ik die schaarste waar iedereen het over heeft niet direct. Het is juist leuk naar karakters en competenties te kijken, en mensen soms door ons toedoen op een heel ander spoor te brengen." Denk buiten het hokje van de vacature. En een val waar je al helemaal niet meer in moet trappen, is die van de Al-verhalen van alle bureaus. Machine learning, daar heeft YoungCapital ondertussen ook heel veel van geleerd, zegt Kooistra lachend. "Het is een broodje aap dat je via Al binnen no time de perfecte kandidaat hebt." Ze kijkt meer naar data van inschrijvingen die binnenkomen. "Op basis daarvan maken we een salesstrategie en kunnen we klanten beter helpen in de cultuur fit. Dat is een heel andere manier van naar de toekomst kijken."

Stapelgek

Leuk detail is dat YoungCapital een neuropsycholoog heeft rondlopen in het bedrijf. "Dat helpt enorm in het herkennen van data en het toepassen ervan. Daar zit het verstand." Het is zo'n voorbeeld dat een inkijkje in de cultuur van YoungCapital geeft. Groei, dat is de mindset. "Dat zit er bij iedereen hier ingeramd. De growth mindset is eigenlijk wel het dna van YoungCapital."

Ze dacht altijd dat ze een rebel was - ze komt namelijk ook bij een corporate vandaan, jarenlang werkte ze bij Adecco. "Maar toen ik hier kwam, was dat gevoel van rebel wel weg. Ik had vrij snel door dat ik hier wel stoer kon gaan zitten doen, maar dat er hier veel stoerdere types rondlopen. Toen heb ik ervoor gekozen de pet op te zetten die past bij dit bedrijf." Als voorbeeld noemt ze wat YoungCapital nu doet met AFAS. "Jullie zijn stapelgek, zeggen mensen daarover. Maar daar zit ook de rol van oprichters Hugo, Bram en Rogier. Die jongens hebben ontzettend veel lef. Dat werkt enorm aanstekelijk. Je zweept elkaar op en alles wat je doet gaat lukken." En als het niet lukt, hebben ze daar ook lol om, zegt Kooistra. "Dat houdt je fris. Dan kun je nog eens omkijken en het houdt ons niet tegen om iets nog een keer te doen."

Een ander opmerkelijk gegeven bij YoungCapital is het percentage vrouwen in het management: dat is namelijk de helft. Dat is uitzonderlijk in de flexbranche, waar naar schatting ruim driekwart van de mensen die er werkt vrouw is. Maar waar de directiekamers door mannen worden gedomineerd. "Ik geloof niet in mannen- of vrouwenteams. Je hebt de combinatie van beide nodig." Een mooi voorbeeld daarvan, was toen ze een week na haar komst met de drie oprichters moest bepalen wat het thema van 2013 zou worden. "De jongens hadden er al over nagedacht: het moest 'be hungry' worden. Ik zei dat ik dat wel heel masculien vond en dat er nog iets van 'happy' bij moest. Toen is het 'be hungry be happy' geworden. Iets meer in balans, dus. Dat zijn dingen die werken. Daar zijn wij erg mee bezig."

Bring-in-a-man

Om meer mannen 'in de operatie' te krijgen - nu is 65 procent vrouw - doet YoungCapital aan positieve discriminatie. Onder meer met een 'bring-in-a-man'-event. Maar kom niet aan met een quotum voor vrouwen in de top. "Dat vind ik grote onzin. Omdat ik denk dat het echt ook aan vrouwen zelf ligt als ze de top niet bereiken." Als je als vrouw echt wil, moet je gewoon keuzes maken, zegt Kooistra. "Een toppositie is topsport. Als je eindverantwoordelijke bent, vraagt dat veel van je." Dat merkt ze zelf ook, zegt ze. "Ik heb het ook niet heel handig gedaan, want ik woon met mijn gezin in Friesland. Maar ik ben nog steeds gelukkig getrouwd, al bijna dertig jaar."

Doordeweeks overnacht Kooistra in een hotel. "Dat is een keuze. En een keuze betekent dat niet alles kan. Ik kan niet veel vrienden hebben en met iedereen afspreken. Ik heb daar, samen met mijn man uiteraard, een heel bewuste keuze gemaakt." En dat is iets wat je volgens Kooistra bij veel vrouwen ziet: dat ze zeggen 'ik wil wel, maar dat en dat wil ik niet'. "Maar voor mij is werken de hele week. Dat maakt volgens mij dat je je vol geeft voor een bedrijf. Op het moment dat je de combinatie hebt met een gezin geeft dat spanning, want wie haalt de kinderen. Dat is best lastig." Ze vindt het belangrijk vrouwen zich er bewust van te maken dat als je iets wil het ook kan lukken. Dat begint al bij het sollicitatiegesprek. "Vrouwen zeggen dan: ik wil wel directeur worden, maar ik heb kinderen. Die wil ik eigenlijk op dinsdag halen. Lukt dat misschien? Vrouwen willen dat van tevoren regelen. Terwijl die man ook de kinderen moet halen, maar denk je dat die dat gaat zeggen? Nee joh, die doet het gewoon."

Met humor

Dat roept vanzelf de vraag op of vrouwen dan toch eigenlijk liever niet die toppositie willen. Kooistra vertelt over een forum over vrouwelijk leiderschap waar ze eens aan deelnam. In de zaal zaten vrouwelijke studenten. Bij de introductie vertelde Kooistra wat ze allemaal deed. "Toen de moderator vroeg wie dezelfde job als Ineke zou willen, gingen drie van de vierhonderd handen van bijna afgestudeerde wo-vrouwen de lucht in. De gespreksleider was in shock en vroeg het publiek wat er aan de hand was. 'Ze werkt wel heel hard', was het antwoord. 'En wij willen ook nog kunnen feesten, sporten en een sociaal leven hebben'." Er is niks mis met drie of vier dagen werken, vindt Kooistra. "Dat mag ook. Ik heb daar niets over te zeggen en het is heel fijn dat we kunnen kiezen. Maar als je echt als vrouw carrière wil maken, dan moet je keuzes maken en er volledig zijn."

Dat laatste maakt volgens Kooistra dat je met elkaar succesvol kunt zijn. Het gaat niet over typisch mannelijke of typisch vrouwelijke kwaliteiten, zegt ze. "Ik denk dat het vooral belangrijk is om jezelf te blijven. En om met humor tegen dingen aan te kijken. Het is een beetje lastig om dat van jezelf te zeggen, maar ik probeer echt plezier te maken. Het ijs te breken. Misschien is het allerbelangrijkste wel om jezelf gewoon niet zo belangrijk te vinden. Want als je gesprekken op een luchtige manier kunt voeren, haal je de spanning eruit. En door je kwetsbaar op te stellen, krijg je ook gewoon de eerlijke antwoorden."

Enorme discipline

"Ik vind het heel belangrijk dat vrouwen zich ontwikkelen", zegt Kooistra. "En als het je gegeven is om kinderen te krijgen, zal mij dat nooit in de weg staan om te bepalen of jij wel of niet een leidinggevende positie kunt krijgen. Maar vier dagen werken wanneer het kindje er is, maakt het lastig. Ik betaal je liever een fulltime salaris, omdat ik in je geloof en dan organiseer je het zelf maar." Ja, dat vraagt enorme discipline. Om scherp te zijn, moet je supergoed voor jezelf zorgen - veel sporten, op je eten en slaap letten, ook de relatie met je partner goed onderhouden. "Het vraagt heel veel en niet iedereen kan en wil dat. Ik ben daar wel een extremist in."

Op de vraag wat het haar heeft opgeleverd, zegt Kooistra: "Alles wat ik als kind heb gehoopt, is niet gebeurd. Wat er gebeurd is, is veel mooier." Het is een uitspraak van haarzelf. "Je moet loslaten. Doe gewoon je best en wees vooral bezig om anderen beter te maken." Servant leadership, noemt ze het. "Als ik een succes wil maken van dit bedrijf, moet ik ten dienste staan van het bedrijf en de mensen."

We hoeven het niet over vrouwelijk versus mannelijk leiderschap te hebben, vindt Kooistra. "Leiderschap, daar draait het om." Er komt een nieuwe generatie vrouwen en mannen op de markt, drijfveren veranderen. Vrouwen staan sterker en mannen denken echt anders. "Geef het nog even de tijd en dan komt het vanzelf", denkt Kooistra. Maar als het over werkgeverschap gaat, wacht dan niet op de politiek 'die nadenkt om vader een paar extra dagen te geven'. "Wij geven dat al die mannen al. Dat is gewoon werkgeverschap."

Hoe je het ook noemt: nieuw werkgeverschap of vrouwelijk leiderschap, uiteindelijk draait het om het resultaat - aldus Kooistra. "Voor mij is het sentiment van mijn mensen het allerbelangrijkste. Ik wil een blij bedrijf. Goed werkgeverschap resulteert ook in tevreden klanten en kandidaten, en dat vertaalt zich ook weer in je omzet. Dat zien wij nu ook weer gebeuren."

BIO INEKE KOOISTRA

Ineke Kooistra (48) is sinds 2013 CEO van YoungCapital. Daarvoor werkte ze bijna tien jaar lang bij Adecco in verschillende management- en directiefuncties. Haar toenmalige manager bij Unique, Hans Coffeng, vroeg haar vanuit zijn rol als adviseur of ze eens wilde praten met 'de jongens van StudentenWerk' ([nu YoungCapital, red]. Oprichters Hugo de Koning, Bram Bosveld en Rogier Thewessen hadden het advies gekregen iemand te zoeken die het explosief groeiende bedrijf kon managen. "Ik was nummer twintig die op de koffie kwam. Bij Adecco had ik de mooiste job van de wereld, dus ik had helemaal geen reden om weg te gaan. Maar toen ik in de ogen van die jongens keek, zag ik de vrolijkheid en voelde de missie. Het was direct helder."

Bron: Flexmarkt, december 2018.