Dag van de Arbeid

Wat is de Dag van de Arbeid?

De Dag van de Arbeid is een internationale feestdag waarop we stilstaan bij werknemersrechten en arbeidsomstandigheden. Ook vieren we dat er door de jaren heen al heel wat is bereikt op dit gebied: zo is er in veel landen een 8-urige werkdag gekomen en zijn arbeidsvoorwaarden vastgelegd in cao’s. Tegelijkertijd is het een mooi moment om stil te staan bij onze eigen rechten en arbeidsomstandigheden, want die kunnen voor veel werknemers nog altijd beter.

De Dag van de Arbeid vindt plaats op 1 mei, omdat er op die dag in 1886 in Amerika werd gestaakt voor een 8-urige werkdag. De staking liep uit op rellen en er vielen zelfs doden. Sindsdien demonstreren de socialisten elk jaar op die dag, met op 1 mei 1890 massale stakingen in Amerika én Europa. 1 mei groeide daarna internationaal uit tot een dag van solidariteit en strijd voor betere rechten voor arbeiders over de hele wereld. Dit wordt elk jaar nog geuit en gevierd met demonstraties, bijeenkomsten en andere evenementen.

Is 1 mei een feestdag?

In Nederland is de Dag van de Arbeid of 1 mei wel een feestdag, maar geen officiële. Dat is anders in veel landen om ons heen, waar ze de behaalde successen voor werknemers vieren met een doorbetaalde vrije dag. Waarom zij wel en wij niet? Daar zijn twee redenen voor. De eerste heeft te maken met onze voormalige koningin. Van 1949 tot en met 2013 viel Koninginnedag op 30 april, precies een dag voor 1 mei. De Dag van de Arbeid sneeuwde hierdoor een beetje onder. Tja, extra genieten van Koningsdag dan maar.

Daarnaast hebben we in Nederland in de strijd om betere arbeidsvoorwaarden minder hevige confrontaties gehad dan in andere landen. De vakbonden en werkgevers gingen altijd vrij gemoedelijk met elkaar om en al in de jaren vijftig gaf de vakcentrale NVV aan dat er in ons land veel was bereikt. Eigenlijk best positief dus, want dat betekent ook dat de arbeidsomstandigheden hier goed waren. Daardoor leeft de Dag van de Arbeid hier veel minder en is het nooit een officiële feestdag geworden in Nederland.

Wat is er te doen op 1 mei?

De meeste Nederlanders werken dus stug door op 1 mei en zijn sowieso niet het type om de barricades op te gaan. Is er dan helemaal niks te doen op de Dag van de Arbeid in Nederland? Jawel joh. Voor de echte diehards organiseert vakbond FNV sinds 2015 elk jaar hun eigen Dag van de Arbeid in Amsterdam. Hier komen demonstranten samen voor een mars waarbij ze actuele thema’s op het gebied van werk aan de kaak stellen. Denk aan een hoge werkdruk, ongelijkheid en de alsmaar stijgende prijzen.

Er is alleen één ‘maar’: je baas verwacht je gewoon op je werk op 1 mei. Als je erbij wilt zijn, moet je dus wel een vakantiedag opnemen. Tenzij je schoonmaker bent, want in de cao Schoonmaak- en Glazenwassersbedrijf is vastgelegd dat de Dag van de Arbeid een vrije dag is. Al hebben veel werkgevers in de schoonmaak liever dat hun werknemers die extra dag op hun verjaardag opnemen, om zo het rooster ook op 1 mei rond te krijgen. Maar eh, schoonmakers, jullie bepalen zélf wanneer jullie die extra vrije dag inzetten. Ook de werkdruk is nog steeds hoog in de schoonmaakbranche. Oh well, genoeg om voor te strijden dus op 1 mei.

Key takeaways

• Op 1 mei, de Dag van de Arbeid, staan we stil bij werknemersrechten en arbeidsomstandigheden.
• We vieren dat er door de jaren heen al veel is bereikt op dit gebied, maar vergeten ook niet dat er nog steeds genoeg is om voor te strijden.
• In veel landen zijn werknemers vrij op deze internationale feestdag, maar in Nederland is de Dag van de Arbeid geen vrije dag.
• In Nederland heeft 1 mei nooit erg geleefd, omdat we minder hard hebben hoeven strijden voor onze rechten dan werknemers in andere landen.
• Wil je toch iets doen op deze dag? Vakbond FNV organiseert elk jaar op 1 mei een mars in Amsterdam. Neem wel even een vakantiedag op.